تربچه
ما تقریباً هر روز گیاه تربچه را در بازار مشاهده میکنیم گاهی آن را میخریم. بعضی وقتها از خرید آن خودداری میکنیم. به علت کمارزش بودن این گیاه در نظر مردم ضربالمثلی رایج شده است که به ندرت مورد استفاده قرار میگیرد : کمارزشتر از تربچه.
دانشمندان میگویند : این گیاه حاوی مواد ازتی، مقادیری نشاسته و مواد معدنی است. همچنین مقدار قابل توجهی ویتامین ث دارد. علاوه بر این ویتامینها دارای مقادیری کلسیم و آهن نیز میباشد. باتوجه به دارا بودن این ویتامینها تربچه تقویتکننده استخوانها و افزایشدهنده و روانکنندة ادرار است. عصاره آن برای شکستن سنگ کلیه و صفرا مفید است. همچنین سنگهای ریز همراه با ادرار را ذوب میکند. باعث شفای بیماری کبد میشود و به هضم غذا کمک میکند. در بعضی از کشورهای اروپایی – به تناسب عصر حاضر – از آن برای مبارزه با آبلهمرغان استفاده میکنند.
پروردگارا تو پاک و منزهی! همة این ویتامینها و مواد معدنی در گیاهی است که مردم به آن اهمیتی نمیدهند. خداوند – سبحانه و تعالی – همه چیز را به صورت بیعیب و بدیعی آفریده است و این گیاه را به چیز موزونی تبدیل کرده است :
و أَنْبَتْنَا فِِیها مِنْ کُلِّ شَیْءٍ مَّوْزُونٍ ( حجر : 19)
«و همه چیز را به گونه سنجیده، هنماهنگ و در اندازههای متناسب و مشخصی در آن رویاندیم [و آفریدیم]».
درصد ترکیبات تربچه عبارتند از : 85 درصد آب و مواد ازتی، مقادیری مواد نشاستهای، معدنی، ویتامین آ، ویتامین ث، کلسیم، آهن و اسیدهای مخصوص. همة این مواد برای آن است که فرد از بعضی از بیماریها حفظ شود و در ترمیم بعضی از اعضا به او کمک کند. خداوند – سبحانه و تعالی – این گیاهان را به نشانه و دلیلی برای عظمتش تبدیل کرده است :
فَلْیَنْظُرِ الإنسانُ إلی طعامِهِ* أنّا صَبَبْنَا الماء صبّاً* ثُمَّ شَقَقْنَا الأَرْضَ شَقّاً* فَأنْبَتْنَا فیِها حَبّاً* وَ عِنَباً وَ قَضْباً* و زَیْتُوناً وَ نَخْلاً* وَ حدائقَ غُلباً* وَ فَاکهَهً وَ أبّاً* مَتَاعاً لَکُمْ و لِأَنْعَامِکُم
( عبس : 24-32)
«انسان باید به غذای خویش بنگرد [و در آن بیندیشد [که چگونه ما آن را برای او فراهم کردهایم و در ساختمان مواد غذایی و اجزاء حیاتبخش آن، چه دقت، مهارت و ظرافتی به کار بردهایم]* ما آب را از آسمان به گونه شگفتی از آسمان میبارانیم* سپس زمین را میشکافیم و از هم باز میکنیم* در آن دانهها را میرویانیم [که مایه اصلی خوراک انسان است]* و زرها و گیاهان خوردنی را* و درختان زیتون و خرما را* و باغهای پردرخت و انبوه را* و میوه و چراگاه را* برای استفاده و بهرهمندی شما و چهارپایانتان».