اهل سنت جاسک

عنوان خطبه: درجات والا، نتيجهٔ کارهاي نيک
خطيب: دکتر عبدالمحسن القاسم

خطبه مسجد نبوي شريف: جمعه ۲۹ صفر ۱۴۳۴ برابر با ۲۲ دي ۱۳۹۱

خطبهٔ اول:
ستايش ويژهٔ الله است؛ او را ستايش گفته و از او ياري جسته و آمرزش مي‌خواهيم و از بدي‌هاي نفس خود و کارهاي ناشايستمان به او پناه مي‌بريم. الله هر که را هدايت کند او گمراه‌گري نخواهد داشت و هر که را گمراه سازد او هدايت‌گري نخواهد يافت، و گواهي مي‌دهم که معبودي به حق نيست جز الله که واحد و بي‌شريک است و گواهي مي‌دهم که محمد، بنده و پيامبر اوست. درود و سلامِ بسيارِ خداوند بر وي و بر اهل بيت و ياران او باد.
اما بعد، اي مسلمانان:
الله ـ جَلَّ و عَلا ـ داراي نام‌هاي نيک و مُتَّصِف به صفات والا است، و او ـ سبحانَه و تعالي‌ٰ ـ مقتضيات اين صفات و نمود يافتن آن را در بندگانش دوست دارد. کارهاي خداوند اما در اوج کمال است، براي همين بندگانش را آفريد و آفرينش‌اش در اوج دقت و زيبايي است:
{صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ} [نمل: ۸۸]
([اين] صنع الله است که همه چيز را در کمال استواري [و دقت] پديد آورد)
کتاب‌اش را نازل ساخت و الفاظش را محکم گرداند و معاني‌اش را به روشني بيان نمود:
{كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ} [هود: ۱]
(کتابي است که آيات آن استحکام يافته سپس از جانب حکيمي آگاه، به روشني بيان شده است)
خداوند متعال «محسن» است و بندگان خود را به احسان و نيکوکاري امر نموده و فرموده است:
{وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ} [بقره: ۱۹۵]
(و نيکي پيشه سازيد. همانا الله نيکوکاران را دوست دارد)
امام بَغَوي ـ رحمه الله ـ مي‌گويد: «يعني: کارها و اخلاقتان را نيکو کنيد».
نيک گرداندن کارها بر همهٔ بندگان واجب است. پيامبر ما ـ عليه الصلاة والسلام ـ مي‌فرمايد: «خداوند، احسان (يعني نيک انجام دادن کارها) را بر همه چيز واجب گردانده است» [به روايت امام مسلم]
ابن رجب حنبلي ـ رحمه الله ـ مي‌گويد: «يعني احسان را بر هر مخلوقي واجب نموده است».
پيامبر خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ کسي را که کار نيک انجام دهد مورد ستايش قرار داده و فرموده است: «بهترين مردم کسي است که عمرش به درازا کشد و عمل نيک انجام دهد» [به روايت ترمذي]
کار پيامبران نيز در اوج زيبايي و دقت و دلسوزي بود. براي مثال، نوح ـ عليه السلام ـ قوم خود را شب و روز و در پنهان و آشکار به مدت نهصد و پنجاه سال به سوي خداوند دعوت کرد.
همچنين خداوند، ابراهيم را اينگونه ستوده است که:
{وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى} [نجم: ۳۷]
(و ابراهيم که وفا کرد)
قَتاده ـ رحمه الله ـ مي‌گويد: «يعني در طاعت خداوندي وفا کرد و رسالت او را به بندگانش رساند».
زندگي پيامبر ـ صلي الله عليه وآله وسلم ـ نمونه‌اي کامل از نيکي و احسان بود؛ براي همين خداوند متعال بندگانش را امر به پيروي از او نموده است:
{لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا} [احزاب: ۲۱]
(بي‌شک براي شما در [اقتدا] به رسول الله الگويي نيکو است؛ براي آن کس که به الله و روز آخرت اميد دارد و الله را بسيار ياد مي‌کند.)
از فضل خداوند بر بندگان اين است که طاعات پنداري و کرداري و گفتاري را براي آنان متنوع ساخته و بزرگترين پاداش را براي نيکوکاران قرار داده است، چنانکه مي‌فرمايد:
{هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ}‌[رحمن: ۶۰]
(آيا پاداش نيکي، جز نيکي است؟)
ابن کثير ـ رحمه الله ـ در تفسير اين سخن خداوند متعال مي‌گويد: «براي کسي که در دنياي نيکي پيشه گرفته است چه پاداشي خواهد بود مگر نيکي در آخرت؟».
اگر اعتقاد بنده نيک باشد اجر او نيز چند برابر خواهد شد. رسول خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ مي‌فرمايد: «اگر کسي از شما اسلامش را نيکو سازد براي هر کار نيکي که انجام دهد ده برابر اجرِ آن تا هفتصد برابر، نوشته مي‌شود و هر گناهي که انجام دهد، يک گناه براي او نوشته خواهد شد» [متفق عليه].
و هر کس کلمهٔ توحيد را از روي يقين به زبان آورد و از روي صدق و اخلاص به مقتضاي آن عمل کند و از باطل‌کننده‌هاي آن دوري نمايد خداوند چهره‌اش را از آتش دور مي‌سازد. رسول خدا ـ صلي الله عليه وآله وسلم ـ مي‌فرمايد: «خداوند کسي را که براي به دست آوردن رضايتش لا إله إلا الله بگويد، بر آتش حرام گردانده است» [متفق عليه].
و اگر بنده منزلت توکل را محقق گرداند و همهٔ کارهايش را به خداوند بسپارد، خداوند او را بدون حساب و عذاب وارد بهشت خواهد کرد، چنانکه پيامبر خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ دربارهٔ اينان مي‌فرمايد: «آنان کساني هستند که از ديگران تقاضاي رُقيه نمي‌کنند، و چيزي را نحس نمي‌دانند، و داغ نمي‌کنند و بر پروردگارشان توکل مي‌کنند» [متفق عليه].
کامل‌ترين مراتب دين‌داري، مرتبهٔ احسان است؛ زيرا احسان در بر دارندهٔ صدق و راستي ظاهري و باطني است؛ رسول الله ـ صلي الله عليه وسلم ـ در بيان احسان مي‌فرمايد: «[احسان اين است] که خداوند را عبادت کني گويي او را مي‌بيني، و اگر او را نمي‌بيني، [حداقل گويي] او تو را مي‌بيند» [به روايت امام مسلم].
اگر انسان مسلمان عبادتش را در کمال زيبايي و دقت انجام دهد اجري بسيار مي‌گيرد، براي مثال پيامبر خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ مي‌فرمايد: «هر کس که وضو گيرد و وضويش را کامل سازد سپس بگويد: أشهدُ أن لا إله إلا الله وَأنَّ محمدًا عَبدُهُ وَرَسولُه؛ هر هشت در بهشت برايش گشوده مي‌شود که از هر کدام بخواهد به آن وارد شود» [به روايت امام مسلم].
بلند کردن صدا براي اذان نيز مستحب است، «زيرا صداي [اذان] او را جن و انس و هر چيز ديگري نمي‌شنود مگر آنکه در روز قيامت به سود او گواهي مي‌دهند» [به روايت امام بخاري].
و اگر مؤذن در پايان اذانش بگويد: «لا إله إلا الله» «هر کس که صداي او را مي‌شنود در پاسخ او از ته قلب بگويد: لا إله إلا الله، وارد بهشت مي‌شود» [به روايت امام مسلم].
همچنين «راست گرداندن صف [نماز] از نيکي و زيبايي نماز است» [متفق عليه] و «بهترين صف مردان [در نماز] اولين صف است» و از جمله کساني که خداوند آنان را [در قيامت] زير سايهٔ خود قرار مي‌دهد «مردي است که قلبش وابستهٔ مسجد است» [متفق عليه].
پاداش نيکي در نماز، پي در پي است؛ «مسلماني نيست که وقت نماز فرض‌اش فرا مي‌رسد و به نيکي وضو مي‌گيرد و خشوع و رکوع آن را به خوبي انجام مي‌دهد مگر آنکه کفارهٔ گناهان گذشته‌اش خواهد بود اگر مرتکب گناه کبيره نشده باشد، و اين [ويژگي] هميشگي است» [به روايت مسلم].
امام نووي ـ رحمه الله ـ مي‌گويد: «تکفير گناهان به سبب نماز، در همهٔ زمان‌ها ادامه دارد و مختص زمان خاصي نيست» .
همچنين «هر کس به نيکي وضو گيرد، سپس به نماز جمعه آيد و به خوبي [به خطبه] گوش فرا دهد، [گناهان] ميان اين جمعه تا جمعهٔ ديگر او، به اضافهٔ سه روز ديگر، آمرزيده مي‌شود» [به روايت امام مسلم نيشابوري].
و «دو رکعت [قبليهٔ] صبح از دنيا و هر چه در آن است، بهتر است» [به روايت امام مسلم].
و «نماز انسان در خانه‌اش بهتر از نماز او در مسجد است مگر نماز فرض، و بهترين نماز پس از نماز فرض، نماز شب است» [به روايت مسلم].
حتي مردگان نيز در نيکي کردن به آنان حقي دارند، چنانکه رسول خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ مي‌فرمايد: «اگر کسي از شما برادرش را کفن نمود، او را به نيکي کفن کند» [به روايت امام مسلم].
و دربارهٔ چگونگي کندن قبر براي ميت مي‌فرمايد: «حفر کنيد و آن را عميق نماييد و اين کار را به نيکي انجام دهيد» [به روايت نسائي].
بخشش و صدقات نيز در اجر و پاداش برابر نيستند، مثلا بهترين صدقه «اين است که در حالي که در سلامت به سر مي‌بري و به مال دنيا علاقمند و حريص هستي صدقه دهي». همينطور مخفي کردن آن بهتر از آشکار نمودن آن است، چنانکه خداوند متعال مي‌فرمايد:
{وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ} [بقره: ۲۷۱]
(و اگر آن را پنهان سازيد و به فقرا دهيد اين براي شما بهتر است)
و از جمله هفت گروهي که خداوند در قيامت، آنان را در زير سايهٔ خود قرار خواهد داد «کسي است که صدقه‌اي داد و آن را [چنان] مخفي ساخت که حتي دست چپش از آنچه دست راستش انجام داد خبردار نشد» [متفق عليه]
همينطور روزه و اجر روزه‌داران داراي درجات متفاوتي است؛ مثلا «هر کس رمضان را از روي ايمان و احتسابِ پاداش، روزه گيرد گناهان گذشته‌اش آمرزيده مي‌شود» و «محبوب‌ترين روزه‌داران نزد خداوند ميانه‌روترين آنان در افطار است، و محبوب‌ترين روزهٔ مستحب، روزهٔ داوود ـ عليه السلام ـ است که يک روز روزه مي‌گرفت و يک روز افطار مي‌کرد» و «بهترين روزه بعد از روزهٔ رمضان، [روزهٔ] ماه خدا، محرم است».
و «حج مبرور پاداشي ندارد، مگر بهشت». [حج مبرور حجي است که با گناهي آلوده نشده باشد].
گرامي‌ترين دانش‌ها نيز، دانش شريعت است. چنانکه خداوند ـ سبحانه و تعالي ـ مي‌فرمايد:
{يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ} [مجادله: ۱۱]
(الله کساني از شما را که ايمان آورده‌اند و کساني که اهل علم‌اند [بر حسب] درجات، بلند گرداند)
آسان‌ترين راه براي رسيدن به بهشت، پيمودن راه علم است. پيامبر خدا ـ عليه الصلاة والسلام ـ مي‌فرمايد: «هر کس راهي بپيمايد که در آن در پي علمي باشد، خداوند به واسطهٔ آن برايش راهي به سوي بهشت آسان خواهد کرد» [به روايت ترمذي].
بهترين اهل علم کساني هستند که با حفظ و فهم و عمل، در علمِ خود راسخ‌اند. ترمذي ـ رحمه الله ـ مي‌گويد: «برتري اهل علم بر يکديگر بر اساس حفظ و دقت علمي است».
بهترين دانش‌آموزان نيز کساني‌اند که قرآن را آموخته و آن را به ديگران مي‌آموزند، و پيامبر خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ براي کسي که حديثي را حفظ کند و آن را به مردم برساند چنين دعا کرده است: «خداوند چهرهٔ کسي را بشاش گرداند که از ما حديثي بشنود و آن را همانطور که شنيده است به ديگران برساند؛ زيرا چه بسا کسي که حديثي به او رسيده است آن را بهتر از کسي درک کند که خود آن را [مستقيما] شنيده باشد» [به روايت ابن حِبّان].
و «در هنگام فتنه، آنکه نشسته است بهتر از کسي است که ايستاده است» [متفق عليه] و «عبادت هنگام وقوع فتنه‌ها مانند هجرت به سوي پيامبر [صلي الله عليه وسلم] است» [به روايت مسلم].
بالاترين منازل صبر نيز صبري است که از روي خشنودي باشد نه با نارضايتي و جَزَع و فَزَع.
راست‌ترين سخن، کتاب خداوند است و آنکه در قرآن ماهر است با فرشتگان بزرگوارِ نيک همراه است، و آنکه در قرائت قرآن ماهرتر است امام ديگران مي‌شود و رسول خدا ـ صلي الله عليه وآله وسلم ـ کشته شدگان در نبرد احد را دو نفر، دو نفر در قبر مي‌گذاشت سپس مي‌فرمود: «کدام يک قرآن بيشتري از حفظ دارد؟» و هنگامي که يکي از آن دو را نشان مي‌دادند وي را زودتر در لَحْد مي‌گذاشت [به روايت امام بخاري].
بهترين چيزي که بر زبان جاري مي‌شود، ياد خداوند متعال است و «محبوب‌ترين سخن نزد خداوند متعال: سبحان الله، و الحمدلله، و لا إله إلا الله، و الله اکبر است» [به روايت مسلم نيشابوري].
و هيچ سخني بهتر از سخن کسي نيست که بر اساس بصيرت و آگاهي به سوي خداوند دعوت مي‌دهد، چنانکه خداوند ـ جَلَّ و عَلا ـ مي‌فرمايد:
{وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ} [فصلت: ۳۳]
(چه کس خوش‌گفتارتر از کسي است که به سوي الله دعوت کند و کار نيک انجام دهد و بگويد من از مسلمانانم)
دعا، همان عبادت است و مسلمان سعي مي‌کند دعايي جامع کند؛ رسول خدا ـ صلي الله عليه وآله وسلم ـ مي‌فرمايد: «اگر از خداوند چيزي خواستيد، از او فردوس را بخواهيد زيرا آن در ميانهٔ بهشت و بالاترين آن است؛ آن را به من نشان دادند که عرش رحمن بر آن بود و رودهاي بهشت از آن سرچشمه مي‌گيرند» [به روايت بخاري].
و «در روز جمعه وقتي است که بنده‌اي مسلمان در آن هنگام نماز نمي‌گزارد و از خداوند چيزي نمي‌خواهد مگر آنکه آن را به وي عطا مي‌کند» [به روايت امام بخاري].
و دعاي يک‌سومِ آخرِ شب رد نمي‌شود.
مومن قوي نيز نزد خداوند محبوب‌تر و بهتر از مومن ضعيف است و رفتار با مردم با اخلاق نيک عبادتي است که بنده به واسطهٔ آن به بالاترين منازل دست خواهد يافت. رسول خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ مي‌فرمايد: «من متعهد خانه‌اي در بالاي بهشت‌ام براي کسي که اخلاق‌اش نيک باشد» [به روايت ابوداوود].
و بهترين پاسخ براي سلام، کامل‌ترين آن است:
{وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا} [نساء: ۸۶]
(و چون به شما درود گفته شد، شما بهتر از آن يا همانند آن درود گوييد)
و «هر کس در پاسخ کسي که به او نيکي کرده است بگويد: جَزاكَ اللهُ خَيرا در ثناي بر او مبالغه کرده است» [به روايت ترمذي].
شريعت همچنين ميان ويژگي‌هاي مردم برتري‌هايي قرار داده است، مثلا «بهترين متاع دنيا زن نيکوکار است» [به روايت مسلم] و بهترين همسران آناني هستند که صالح‌ترند، چنانکه رسول خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ توصيه نموده است: «آنکه دين‌دار است را انتخاب کن...» [متفق عليه].
سودمندترين فرزند براي پدر و مادر، فرزند صالحي است که پس از درگذشت آنان برايشان دعا کند. رسول الله ـ صلي الله عليه وسلم ـ مي‌فرمايد: «... يا فرزند صالحي که برايش دعا کند»‌[به روايت مسلم].
و «هر کس با داشتن دختران آزمايش شد و در حق آنان نيکي نمود آن‌ها برايش پرده‌اي خواهند شد در برابر آتش جهنم»‌ [متفق عليه].
محبوب‌ترين نام‌ها نزد خداوند، عبدالله و عبدالرحمن است، و بهترين کارگزار آن است که قوي و امين باشد.
رسول خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ بهترين خوش‌بويي و بهترين آب را معرفي کرده است چنانکه مي‌فرمايد: «بهترين خوش‌بويي، مُشک است» [به روايت بخاري] و سرور آب‌ها، آب زمزم است. رسول خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ مي‌فرمايد: «آن [آبي است] مبارک و سير کنده است» [به روايت مسلم].
همچنين دين ما زمان‌هايي را برتري داده است تا مردم در اين اوقات براي انجام طاعات از همديگر سبقت جويند، براي نمونه، بهترين روزي که خورشيد بر آن طلوع کرده است، روز جمعه است، و بزرگترين روزها نزد خداوند روز قرباني است، و شب قدر برتر از هزار ماه است و بهترين اوقاتِ هر شب، يک‌سومِ آخر هر شب است و بهترين ماه‌ها ماه رمضان است، و براي سحرخيزانِ اين امت برکت نهاده شده است.
مکان‌ها نيز بر همديگر برتري دارند؛ بهترين جاها نزد خداوند مساجد است و بهترين مساجد مسجدالحرام، سپس مسجد پيامبر ـ صلي الله عليه وسلم ـ و سپس مسجدالاقصي است و مجالس علم، باغي از باغ‌هاي بهشت‌اند.
سلف و پيشينيان اين امت نيز بر اساس اين اصل عظيم يعني زيبا انجام دادن کارها و اخلاص در انجام آن، عمل مي‌کردند. امام بخاري ـ رحمه الله ـ صحيح خود را ظرف شانزده سال جمع‌آوري کرد و حديثي در آن قرار نمي‌داد مگر آنکه براي خداوند دو رکعت نماز به جاي مي‌آورد و مي‌گفت: «اين کتاب را حجتي ميان خود و خداوند قرار داده‌ام».
اما بعد، اي مسلمانان:
اسلام يعني نيک انجام دادن عبادت و رفتار نيک با مردم، و مسلمان با مخلص گرداندن نيت خود براي خداوند اگر فرصت انجام کار نيکي يافت آن را انجام مي‌دهد، حتي اگر به ظاهر کوچک باشد و اگر در آن کار برتري خاصي باشد به سوي آن سبقت مي‌جويد و اگر بد باشد از آن دوري مي‌گزيند. مومنان چيزي را خواهان‌اند که والاترين پاداش را نزد خداوند دارا باشد. روزي رسول خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ از درهاي بهشت نام برد؛ ابوبکر صديق ـ رضي الله عنه ـ فرمود: پدر و مادرم فدايت اي رسول خداوند! کسي که از [يکي از] آن درها فراخوانده شود ديگر نيازي به خوانده شدن از ديگر درها دارد؟ آيا کسي از همهٔ آن درها فرا خوانده مي‌شود؟ فرمود: «آري؛ و اميدوارم تو از آن‌ها باشي» [متفق عليه].
انسان‌هاي بزرگ در پي امور والا هستند و نسبت به خداوند گمان نيک دارند.
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم
{وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ}‌[بقره: ۱۹۷]
(و توشه برگيريد که همانا بهترين توشه تقوا است، و اي خردمندان از من پروا داريد)
خداوند براي من و شما در قرآن عظيم برکت نهد و با آيات و ذکر حکيم سود رساند. اين سخن را گفته و براي خود و شما و ديگر مسلمانان از خداوند متعال از هر گناهي آمرزش مي‌خواهم.

خطبهٔ دوم:
خداوند را براي احسان‌اش ستايش مي‌گويم و براي توفيق و امتنان‌اش سپاس، و گواهي مي‌دهم که معبودي به حق نيست جز الله که واحد و بي‌شريک است و گواهي مي‌دهم که پيامبر ما محمد بندهٔ الله و پيام‌رسان اوست. درود و سلام بسيار خداوند بر او و بر اهل‌بيت و ياران او باد.
از جملهٔ نيک انجام دادن کار، مداومت بر آن است. رسول خدا ـ صلي الله عليه وسلم ـ مي‌فرمايد: «محبوب‌ترين کارها نزد خداوند بادوام‌ترين آن‌ها است حتي اگر کم باشد» [متفق عليه].
ابن حجر ـ رحمه الله ـ مي‌گويد: «صبر بر محافظت بر نمازها و اداي آن‌ها در وقت‌شان و محافظت بر نيکي به پدر و مادر امري است لازم که تکرار شدني و هميشگي است و بر انجام امر خداوند صبر نمي‌کنند مگر صِدّيقان».
مسلمان نيکي‌هاي متنوع و گوناگوني انجام مي‌دهد تا لذت‌هايش در نعيم آخرت نيز متنوع شود و شريعت به بيان برترين نيکي‌ها پرداخته است تا انسان چيزي از آن را از دست ندهد و درجات‌اش را در بهشت ارتقا دهد.
سپس بدانيد که خداوند شما را به درود و سلام بر پيامبرش امر نموده و در آيات محکم کتابش فرموده است:
{إِنَّ اللهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الذِيْنَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيْمًا} [احزاب: ۵۶]
خداوندا بر پيامبرت محمد درود و سلام فرست و از خلفاي راشدين، ابوبکر و عمر و عثمان و علي، که به حق و عدالت حکم مي‌راندند، و از ديگر صحابه راضي و خشنود باش و از ما نيز به همراه آنان خشنود باش اي گرامي‌ترين گراميان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن، و شرک و مشرکان را خوار گردان و دشمنان دين را نابود ساز و اين سرزمين و ديگر سرزمين‌هاي مسلمان را در امنيت و رفاه بدار.
خداوندا اوضاع مسلمانان را در همه جاي دنيا بهبود بخش، خداوندا کلمهٔ آنان را بر حق و هدايت و توحيد يکي گردان اي داراي جلال و بزرگواري.
خداوندا مستضعفان مسلمان را در هر جايي که هستند ياري ده. خداوندا تو يار و ياور و پشت و پناه آنان باش. خداوندا فرج و پيروزي آنان را نزديک گردان، اي قوي و اي عزيز.
خداوندا ما از تو فردوس را خواهانيم.
{پروردگارا ما را در دنيا و در آخرت نيکي عطا کن و از عذاب آتش دور بدار} [بقره: ۲۰۱]
خداوندا تويي آن الله که معبودي به حق جز تو نيست، تو بي‌نيازي و ما نيازمند، باران را بر ما نازل گردان و ما را از نوميدان مگردان. خداوندا ما را باران عطا کن، خداوندا ما را باران عطا کن، خداوندا ما را باران عطا کن.
بندگان خداوند:
{همانا الله به عدل و احسان و بخشش به نزديکان امر نموده و از فحشا و منکر و تجاوز باز مي‌دارد. او شما را چنين اندرز مي‌دهد، باشد که يادآور گرديد} [نحل: ۹۰]
پس خداوند بزرگ جليل را ياد کنيد تا شما را ياد کند و او را براي نعمت‌هايش سپاس گوييد تا شما را افزون دهد و بي‌شک ياد خداوند بزرگ‌تر است و خداوند به آنچه مي‌کنيد آگاه است.