اهل سنت جاسک

عنوان خطبه: پاداش‌های بزرگ در برابر عباداتی آسان
خطیب: دکتر صالح آل طالب

خطبه مسجدالحرام: جمعه ۶ شوال ۱۴۳۳ برابر با ۳ شهریور ۱۳۹۱

خطبهٔ اول:
ستایش از آنِ خداوندی است که مواسم و اعیاد را تکرار می‌کند و راه‌های خیر را آسان می‌سازد تا بنده خیر بسیار به دست آورد، پس او را برای آنچه تشریع نموده ستایش می‌گوییم برای توفیق و فضل هدایت سپاس می‌گزاریم و بازگشت ما به سوی اوست. گواهی می‌دهم که معبودی به حق نیست جز الله که واحد است و شریک و همانند ندارد و گواهی می‌دهم که محمد پیامبر خداوند و بهترین بندگان است. درود و سلام و برکات خداوند بر او و بر اهل بیت و یاران او باد که اهل هدایتند، و همینطور بر تابعین و کسانی که تا قیامت به نیکی از آنان پیروی نمایند.
اما بعد:
ای مسلمانان: تقوی توصیهٔ انبیا و زینت اولیا و بهترین توشه برای روز دیدار با خداوند است:
{يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ} [حشر: ۱۸]
(ای کسانی که ایمان آورده‌اید تقوای الله را پیشه سازید و هر کس باید که بنگرد برای فردای خود چه پیش فرستاده است و تقوای الله را پیشه سازید، همانا الله به آنچه می‌کنید آگاه است)
ای مسلمانان:
همچنان رایحهٔ خوشِ ماهی که گذشت بر لباسمان باقی است و در درون خود طراوتی از ترتیل قرآن داریم که هنوز تازه است و همچنان چشمانمان از وداع با رمضان نمناک است و کیست که آن را ملامت کند؟ چرا که خوشی طاعات و قُرُبات است که از دست رفته و مَرکَب زمان است که ما را از زمان عبادات دور گردانده است.
اگر انسان صبر پیشه سازد و بر هوای نفس غلبه کند و به عباداتی که در رمضان به آن عادت کرده است از جمله روزه و نماز قیام و قرائت قرآن و صدقه ادامه دهد همهٔ زندگی‌اش به موسم خیر دائمی تبدیل می‌شود و در باغی از نیکی‌های پی در پی سیر خواهد نمود و چنان خواهد بود که خداوند متعال فرموده است:
{قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ} [انعام: ۱۶۲]
(بگو همانا نماز من و عبادات من و زندگی و مرگ من از آن الله پروردگار جهانیان است)
ای مسلمانان:
زمین میراث خداوند برای بندگانش است که در آن به اندازهٔ تلاششان جایگاه خود را در آخرت تعیین می‌کنند:
{وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاءُ} [زمر: ۷۴]
(و گویند ستایش مخصوص الله است که وعده‌اش را بر ما راست گردانید و سرزمین [بهشت] را به ما میراث داد و از هر جای آن باغ [پهناور] که بخواهیم جای می‌گزینیم)
مومن حقیقی همیشه در حال حرکت به سوی پروردگار خود است، تلاش می‌کند و زحمت می‌کشد و دست از کوشش بر نمی‌دارد تا آنکه به بهشت رسد و تا هنگام مرگ از حرکت نمی‌ایستد:
{وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ}‌ [حجر: ۹۹]
(و تا هنگامی که مرگت در رسد پروردگارت را عبادت کن)
حال گرچه ماه رمضان ـ که ماه چند برابر شدن پاداش‌ها است ـ به پایان رسیده است، اما خداوند پروردگار همهٔ ماه‌هاست و در زندگی همیشه عرصهٔ وسیعی برای انجام نیکی‌ها و پاداش‌هایی است چندین برابر می‌شوند و تجارتخانه‌ای است سودآور و راهی است که به سوی خشنودی خداوند و به دست آوردن رحمت او منتهی می‌شود که خداوند نیز در برابر آن پاداش بهشت ارزانی می‌کند، اما کجایند آنان که کمر همت می‌بندند؟!
عبدالله بن عمر ـ رضی الله عنهما ـ می‌گوید: رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ شانه‌های مرا گرفت و فرمود: «در دنیا چنان باش که گویی غریب یا رهگذری» و ابن عمر همیشه می‌گفت: «اگر شب کردی منتظر صبح مباش، و اگر صبح کردی منتظر شب نمان، و از سلامتی‌ات برای بیماری و از زندگی‌ات برای مرگ توشه بردار» [به روایت بخاری].
پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ ما را به کارهای آسان راهنمایی کرده است که پاداش بسیاری دارند و درهای وسیعی از اعمال نیک را بر ما گشوده است که با آن برای روز حساب توشه برداریم و آن را برای دیدار با پروردگار ذخیره نماییم:
{وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُورًا} [اسراء: ۱۹]
(و هر کس آخرت را بخواهد و برای آن تلاشش را بکند در حالی که مومن است پس اینانند که تلاششان مورد حق‌شناسی واقع خواهد شد)
از ابوذر ـ رضی الله عنه ـ روایت شده است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «هر صبح بر هر استخوان و مفصل هر یک از شما صدقه‌ای لازم است، پس هر تسبیحی صدقه‌ است و هر الحمدلله گفتنی صدقه است و هر لا اله الا الله گفتنی صدقه است و هر تکبیری صدقه است و امر به معروف صدقه است و نهی از منکر صدقه است و دو رکعت نماز در هنگام ضُحی به جای همهٔ این‌ها کافی است» [ به روایت مسلم].
همچنین از وی ـ رضی الله عنه ـ روایت است که مردمی نزد رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ آمدند و گفتند: ای رسول خداوند! ثروتمندان اجرها را بردند! به مانند ما نماز می‌گزارند و همانند ما روزه می‌گیرند [اما در مقابل] با اموال اضافهٔ خود صدقه می‌دهند. پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمود: «مگر خداوند برای شما کارهایی را قرار نداده است که با آن صدقه دهید؟ هر تسبیحی صدقه است و هر الحمدلله گفتنی صدقه است و هر لا اله اله الله گفتنی صدقه است، و امر به معروف صدقه است و نهی از منکر صدقه است و [حتی] عمل زناشویی شما صدقه است» گفتند: ای رسول خداوند آیا ممکن است کسی از ما شهوت خود را ارضا نماید و اجر نیز ببرد؟ فرمود: «مگر اینطور نیست که اگر شهوتش را در کار حرام نهد گناهکار می‌شود؟ همینطور اگر آن را در حلال نهد پاداش خواهد برد» [به روایت مسلم].
ممکن است انسان مسلمان با کاری آسان که به نظرش نمی‌آید به بالاترین منزلت‌ها دست یابد؛ از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ از پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت است که فرمود: «مردی را دیدم که به سبب کندن درختی که در راه قرار داشت و باعث آزار مسلمانان می‌شد، در بهشت گشت و گذار می‌کرد» [به روایت مسلم].
و در روایت دیگری اینگونه آمده است که: «مردی از کنار شاخهٔ درختی گذشت که در راه قرار داشت پس گفت: به خدا سوگند این را از راه مسلمانان برخواهم داشت تا به آنان آزار نرساند، پس [به همین سبب] به بهشت داخل گردید» همچنین در روایت دیگر آمده است: «در حالی که مردی از راهی می‌گذشت شاخه‌ای خار یافت که در راه افتاده بود پس آن را برداشت، خداوند نیز عمل او را ستود و او را مورد آمرزش قرار داد».
ای مسلمانان:
گاه ممکن است انسان به واسطهٔ یک سخن خشنودی پروردگار را به دست آورد: از اَنَس ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «همانا خداوند از بنده خشنود می‌شود که غذایی بخورد و به سبب آن او را ستایش گوید یا نوشیدنی‌ای بنوشد و او را به سبب آن ستایش کند» [به روایت مسلم].
اما در مورد وضو و نماز که در روز چند بار تکرار می‌شوند این روایت ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ را بشنوید: رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ می‌فرماید: «هنگامی که بندهٔ مسلمان وضو گیرد و چهره‌اش را بشوید همهٔ گناهانی را که با چشمانش انجام داده است با آب ـ یا با آخرین قطرهٔ آب ـ از چهره‌اش خارج می‌شود، و هنگامی که دستش را بشوید همهٔ گناهانی که با دستانش انجام داده است به همراه آب ـ یا با آخرین قطرهٔ آب ـ از دستانش بیرون می‌ریزد، و هنگامی که پاهایش را می‌شوید همه گناهانی را که با پاهایش به سویشان گام برداشته است به همراه آب ـ یا با آخرین قطرهٔ آب ـ از آن بیرون می‌ریزد تا آنکه از گناهان پاک می‌شود» [به روایت مسلم].
و از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ از رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت است که فرمودند: «آیا شما را به چیز راهنمایی نکنم که خداوند به واسطهٔ آن گناهان را پاک ساخته و درجات انسان را بلند می‌سازد؟» گفتند: آری ای رسول خدا. فرمود: «کامل نمودن وضو در سختی‌ها و بسیار قدم براشتن به سوی مساجد و انتظار نماز پس از نماز دیگر، که این است جهاد» [به روایت مسلم].
از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «نمازهای پنجگانه و جمعه تا جمعه و رمضان تا رمضان پاک کنندهٔ گناهانی هستند که میان آن‌ها اتفاق افتاده است در صورتی که شخص از گناهان کبیره دوری گزیند» [به روایت مسلم].
باز ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت می‌کند که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «اگر مردم می‌دانستند در اذان و صف اول چه [اجری] است و راهی برای به دست آوردن آن جز قرعه کشی نمی‌یافتند حتما برای به دست آوردن آن قرعه‌کشی می‌کردند و اگر می‌دانستند زود رفتن به نماز چه اجری دارد برای به دست آوردن آن با یکدیگر مسابقه می‌دادند و اگر می‌دانستند در نماز عشا و صبح چه [اجری] است حتما حتی اگر به صورت سینه خیز در آن حاضر می‌شدند» [متفق علیه].
و از اوعبدالله، ثوبان، بردهٔ آزاد شدهٔ رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت است که گفت: شنیدم رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «بر سجدهٔ بسیار کوشا باش زیرا تو برای خداوند سجده‌ای انجام نمی‌دهی مگر آنکه خداوند به واسطهٔ آن درجه‌ای بر درجاتت افزوده و گناهی از گناهانت پاک می‌کند» [به روایت مسلم].
یاد خداوند عنوان خوشبختی و نشانهٔ توفیق و صلاح است؛ از عبدالله بن بُسر ـ رضی الله عنه ـ روایت است که مردی خطاب به رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ گفت: ای رسول خداوند! شریعت‌های اسلام بسیار شده است، مرا به چیزی راهنمایی کن که به آن چنگ زنم. فرمود: «همچنان زبانت با یاد خداوند مرطوب باشد» [به روایت ترمذی].
و از ابودرداء ـ رضی الله عنه ـ از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت است که فرمود: «آیا شما را به بهترین کار و پاک‌ترین آن نزد خداوند که بیش از دیگر اعمال باعث بالا رفتن درجات شما می‌شود و بهتر از انفاق طلا و نقره است، و بهتر از آن است که با دشمنتان روبرو شوید و آنان را بکشید و آنان شما را بکشند، آگاه نسازم؟» گفتند: آری. فرمود: «ذکر خداوند متعال» [به روایت ترمذی. حاکم می‌گوید: سند آن صحیح است].
همچنین از ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «هر کس بر استغفار پایبندی نماید خداوند برای او از هر تنگنا و غم و غصه‌ای راه برون رفت قرار خواهد داد و او را از جایی که به حساب نیاورده روزی خواهد داد» [به روایت ابوداوود].
و از شَدّاد بن اوس ـ رضی الله عنه ـ از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت است که فرمود: «دعای سید الاستغفار آن است که بنده بگوید: خداوندا تو پروردگار منی که معبودی به حق جز تو نیست، مرا آفریده‌ای و من بندهٔ توام، و من تا جایی که بتوانم بر عهد و وعدهٔ تو خواهم ماند، از بدی‌هایی که انجام داده‌ام به تو پناه می‌برم، به نعمت تو بر خودم و به گناهان خود اعتراف می‌کنم، پس مرا مورد مغفرت خود قرار ده زیرا هیچکس جز تو گناهان را نمی‌آمرزد. هر کس آن را در روز با یقین بخواند و پیش از شب بمیرد از اهل بهشت است و هر کس آن را در شب با یقین بخواند و پیش از صبح از دنیا رود از اهل بهشت است» [به روایت بخاری]
در مورد نیکی به دیگر آفریدگان نیز هرگز در هیچ کار نیکی تردید نکن و هیچ عملی خیری را کوچک مشمار هرچند به ظاهر کم باشد؛ عدی بن حاتم ـ رضی الله عنه ـ می‌گوید: شنیدم رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ می‌فرمود: «خود را از آتش دور کنید حتی اگر با نصف دانهٔ خرما باشد» [متفق علیه]
و در روایتی دیگر از او آمده است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «کسی از شما نیست مگر آنکه پروردگارش با او سخن خواهد گفت در حالی که میانشان هیچ مترجمی نیست، پس به راست خود می‌نگرد، چز آنچه پیش فرستاده نمی‌بیند و به سمت چپ خود می‌نگرد، جز آنچه پیش فرستاده است نمی‌بیند، و به روبروی خود نگاه می‌کند جز آتش را در مقابل خود نمی‌بیند، پس خود را از آتش دور کنید حتی اگر با نصف دانهٔ خرما باشد، و هر کس آن را نیافت با سخنی نیک».
از ابوموسی ـ رضی الله عنه ـ نیز روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «بر هر مسلمانی صدقه‌ای لازم است» راوی گفت: اگر صدقه‌ای نیافت چه؟ فرمود: «با دستان خود کار می‌کند و به خود سود رسانده و صدقه نیز می‌دهد» ابوموسی پرسید: اگر نتوانست چه؟ فرمود: «نیازمندی درمانده را کمک می‌کند» گفت: اگر آن را نیز انجام نداد؟ فرمود: «دست از شر رساندن به دیگران می‌کشد که آن نیز صدقه است» [متفق علیه]
خداوند من و شما را به واسطهٔ کتاب و سنت و با آیات و حکمت آن سود رساند. این سخن را گفته و برای خود و شما از خداوند متعال آمرزش می‌خواهم.
 
خطبهٔ دوم:
ستایش مخصوص الله، پروردگار جهانیان است، او که رحمن و رحیم است و مالک روز جزاست، و گواهی می‌دهم که مبعودی به حق نیست جز الله که واحد و بی‌شریک است و پادشاه حقیقی است، و گواهی می‌دهم که محمد، بندهٔ خداوند و پیامبر صادق و امین اوست. درود و سلام و برکات خداوند بر او و بر اهل‌بیت و یاران وی باد.
بندگان خداوند:
کار نیکی که اجرش فزونی می‌یابد و ثوابش فراگیر است، جامعهٔ مسلمان را در همهٔ سطوح رابطه‌ای از جمله روابط با پدر و مادر و همسر و نزدیکان و همسایگان، در بر می‌گیرد. از عبدالله بن مسعود ـ رضی الله عنه ـ روایت است که مردی به نزد رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ آمد و گفت: ای رسول خداوند، چه کسی شایسته‌تر به حسنِ دوستی من است؟ فرمود: «مادرت، سپس مادرت، سپس مادرت، سپس پدرت، سپس نزدیک‌تر و نزدیک‌تر به تو [از نظر خویشاوندی]».
و از انس ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمود: «هر که دوست دارد که روزی‌اش وسیع گردد و عمرش افزون شود رابطه‌ٔ خویشاوندی خود را حفظ کند» [متفق علیه].
از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ نیز روایت شده است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «کامل‌ترین مومنان از نظر ایمان آنانی هستند که اخلاق بهتری دارند و بهترین شما کسانی هستند که با زنانشان بهترند» [به روایت ترمذی؛ وی می‌گوید: این حدیثی حسن و صحیح است].
از ابن عمر و عائشه ـ رضی الله عنهما ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرمودند: «جبرئیل آنقدر مرا در مورد همسایه سفارش کرد که گمان کردم که همسایه از همسایه ارث می‌برد» [متفق علیه].
و از عبدالله بن مسعود ـ رضی الله عنه ـ از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ روایت است که فرمود: «هر کس به الله و آخرت ایمان دارد باید که مهمانش را گرامی بدارد، و هر کس به الله و آخرت ایمان دارد پیوند خویشاوندی‌اش را پیوسته دارد، و هر کس به الله و آخرت ایمان دارد باید یا سخن خیر بگوید یا ساکت شود» [متفق علیه].
در مورد پوشیده داشتن عیب‌های مردم رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ می‌فرماید: «هیچ بنده‌ای بنده‌ای دیگر را در دنیا پوشیده نمی‌دارد مگر آنکه خداوند در روز قیامت او را پوشیده خواهد داشت» [به روایت مسلم].
و از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که از رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ دربارهٔ بیشترین چیزی که باعث بهشتی شدن مردم می‌شود پرسیدند، ایشان فرمودند: «تقوای خداوند و اخلاق نیک» و از بیشترین چیزی که باعث جهنمی شدن مردم می‌شود پرسیدند، ایشان فرمودند: «دهان و شرمگاه» [ترمذی آن را تخریج نموده و گفته است: این حدیثی صحیح است].
ای مسلمانان:
ای کسی که خداوند تو را با ماه مبارک رمضان گرامی داشته است! سنت است که شش روز از ماه رمضان را روزه بگیری زیرا رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ فرموده است: «هرکه رمضان را روزه بگیرد و آن را با شش روز از شوال ادامه دهد [روزه‌اش] به مانند روزهٔ دهر است» [به روایت مسلم].
همچنین صحیح است که این روزه پشت سر هم یا به صورت جداگانه گرفته شود.
بنابراین کارهای نیک را بسیار انجام دهید و بر انجام طاعات مداومت کنید و از بدی‌ها بر حذر باشید {و به مانند زنی نباشید که رشته‌های خود را پس از محکم بافتن یکی یکی از هم باز می‌کند} [نحل: ۹۲] و هر کس که به لطف پروردگار از آتش رهایی یافته است شایسته نیست که دوباره به گناهان بازگشته و به بردگی معاصی دچار شود.
سپس بر آن نبی مجبتی و رسول مرتضی درود و سلام فرستید. خداوند بر بنده و پیامبرت محمد، و بر اهل بیت پاک و صحابهٔ نیک وی درود و سلام و برکت ارزانی دار. خداوندا و از آن امامان هدایتگر و خلفای راشد، ابوبکر و عمر و عثمان و علی و از دیگر صحابهٔ پیامبرت و همه کسانی که از راه و روش آنان پیروی کنند، راضی و خشنود باش ای پروردگار جهانیان.
خداوندا اسلام و مسلمانان را عزت عطا کن، و شرک و مشرکان را خوار بگردان و دشمنان دین را نابود ساز و این سرزمین و دیگر سرزمین‌های مسلمان را در امن و امان بدار.
خداوندا هر کس که برای ما و سرزمین ما اراده بد یا قصد تفرقه دارد تدبیر و نیرنگش را عامل نابودی خودش بگردان.
خداوندا ما را در سرزمین‌هایمان ایمن گردان و مسئولان ما را اصلاح نما. خداوندا اوضاع مسلمانان را در هر جا که هستند سامان ده. خداوندا اوضاع مسلمان را در سوریه رو به سامان آور. خداوندا از جان آنان محافظت کن و ترسشان را به آرامش بدل گردان و گرسنه‌شان را غذا ده و ناموس و آبرویشان را حفظ کن و قلبشان را محکم بدار و گام‌هایشان را استوار گردان و آنان را بر متجاوزان پیروز گردان. خداوندا محاصرهٔ آنان را به زودی بشکن، ای حی و ای قیّوم! ای دارای جلال و بزرگواری.
خداوندا یتیمان و زنان داغدیده و مظلومان را یاری ده و آنان را مورد رحمت خود قرار ده ای مهربان‌ترین مهربانان و یاور مظلومان.
خداوندا طاغیان و ستمگران را نابود گردان، خداوندا آنان را نابود گردان که یاری ناتوان ساختن تو را ندارند، خداوندا عذاب خود را بر آنان نازل گردان ای معبود به حق!
خداوندا دینت و کتابت و سنت پیامبرت و بندگان مومنت را یاری ده. خداوندا مستضعفان مسلمان را در هر جا که هستند یاری ده و آنان را بر حق متحد گردان ای پروردگار جهانیان. خداوندا آنان را در فلسطین بر صهیونیست‌های اشغالگر یاری ده. خداوندا مظلومان را در میانمار یاری ده. خداوندا جان آنان را حفظ کن و اوضاعشان را بهبود بخش و یار و یاور آنان باش ای مهربان‌ترین مهربانان.
خداوندا دینت را عزت ده و دوستانت را پیروز گردان و دشمانت را ذلیل گردان و امت محمد ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ را در عافیت و آسایش قرار ده.
{پروردگارا ما را در دنیا و آخرت نیکی عطا کن و از عذاب آتش دور گردان} [بقره: ۲۰۱]
خداوندا گناهان ما را بیامرز و عیب‌های ما را بپوشان، و کارهای ما را آسان گردان، و ما را به آن آرزوهایی که باعث خشنودی توست برسان. پروردگارا ما و پدر و مادر ما و همسران و فرزندان ما را مورد آمرزش خود قرار ده که همانا تو شنوندهٔ دعایی.
خداوندا روزه و قیام و دعا و دیگر اعمال صالح ما را بپذیر.
پروردگارا از ما بپذیر که همانا تو شنوا و دانایی و بر ما توبه پذیر که همانا تو بسیار توبه‌پذیر و مهربانی.
پاک و منزه است پروردگار تو، پروردگار عزت از آنچه به دروغ وصفش می‌کنند و سلام بر پیامبران والحمدلله رب العالمین.